ज्ञानरूपी प्रकाशा / Knowledgeable light

 ज्ञानरूपी प्रकाशा

🌟 प्रस्तावना:

                     “अरे दिव्यरूपी प्रकाशा” ही कविता एका दिव्य, पवित्र आणि ज्ञानरूपी प्रकाशाला उद्देशून केलेली प्रार्थना आहे. मानवी जीवनातील अंधार म्हणजे अज्ञान, भ्रम, दुःख आणि असहायता यांचे प्रतिनिधित्व करतो, तर ‘प्रकाश‘ हे ज्ञान, विवेक, आशा, मार्गदर्शन आणि आध्यात्मिक उन्नतीचे प्रतीक आहे. ही कविता त्या प्रकाशाकडे मागणी करते — मार्गदर्शक ठरण्याची, साथ देण्याची, आणि संपूर्ण जगाला तेजोमय बनवण्याची.

कवितेची वैशिष्ट्यं:

  • प्रतीकात्मकता: “प्रकाश” हे ज्ञान, सद्बुद्धी, आध्यात्मिकता आणि सकारात्मकतेचं प्रतीक म्हणून वापरलं आहे.

  • पुनरुक्ती: “अरे दिव्यरूपी प्रकाशा” ही ओळ प्रत्येक कडव्यानंतर येते, जी कवितेला एक प्रार्थनास्वरूप आवाहन देते.

  • भावनिक आविष्कार: ही कविता एक तळमळ आहे — अज्ञानातून बाहेर पडण्याची, मार्गदर्शन मिळवण्याची आणि त्या प्रकाशाला आदरपूर्वक अभिवादन करण्याची.

 
                                                      या अंधकाला प्रकाशुन टाक
 
                                                       तुच या दिन-दुबळ्याचा
 
                                                       सखा होवून वात तेव
                                                                                         अरे दिव्यरूपी प्रकाशा
 
                                                       तूच सगळ्यांचा नेत्र
 
                                                       न मालवणारा माता-पिता
                                                                                          अरे दिव्यरूपी प्रकाशा
 
                                                      असा न आहेस तू
 
                                                      भोळ्या-भाबड्यास लुबाड़नारा
                                                                                         अरे दिव्यरूपी प्रकाशा
 
                                                      नित्य तुझे करितोच काम
 
                                                      जोपर्यंत उजेडाला नशीबाची साथ

                                                   अरे दिव्यरूपी प्रकाश

                                                  तुझी ज्योत किती शांत तेवते

                                                      ही वळण या जगास लागावी
 

                                                  अरे दिव्यरूपी प्रकाशा

 
                                                      तुझ्याकडे पाहुनी मज वाटे
 
                                                      मी होऊनी गेलो दिव्यज्योत

                                                 अरे दिव्यरूपी प्रकाशा

 
                                                      तुझ्या या दिव्यमय  ज्योतीने
 
                                                      होऊनी  जावे जग तेजोमय

                                                  अरे दिव्यरूपी प्रकाशा

 
                                                      अशी तुझी   कीर्ती  राहो
 
                                                      तुला अखंड आयुष्य लाभो
                                                      हीच माझी तळमळीची प्रार्थना।
                                                                                   गणेश साळुंखे
 

अर्थ / स्पष्टीकरण:

                कवितेत कवी ‘दिव्यरूपी प्रकाशा’ ला एका सजीव, संवेदनशील, दयाळू मित्रासारखे संबोधित करतो. तो प्रकाश अंधकार दूर करून दिशादर्शक होतो. हा प्रकाश ‘सखा’ आहे — तो गरीब, दुबळ्यांचा आधार आहे, तो न संपणारा आहे — आई-वडिलांसारखा प्रेमळ.

              कवी म्हणतो की, हा प्रकाश कोणालाही फसवत नाही, उलट भोळ्यांनाही योग्य दिशा दाखवतो. तो अखंडपणे कार्यरत असतो, जोपर्यंत नशिबाची साथ त्याला मिळते. त्याच्या शांततेत एक विलक्षण तेज आहे, जे संपूर्ण जगाने आत्मसात करावं, असं कवीचं मनोगत आहे.

                   कवितेच्या शेवटी, कवी स्वतः त्या दिव्यज्योतीचा एक भाग झाल्याची भावना व्यक्त करतो. त्याला वाटतं की, तोही आता त्या दिव्यतेत विलीन झाला आहे. अखेरीस, तो प्रार्थना करतो की, हा दिव्य प्रकाश सदैव असाच तेजस्वी राहो, आणि त्याची कीर्ती अखंड पसरत जावो.

निष्कर्ष:

                 ही कविता फक्त एक धार्मिक किंवा अध्यात्मिक स्तुतीगीत नाही, तर एक गहन तत्वज्ञान असलेली प्रेरणादायी रचना आहे. ती आपल्याला सांगते की, प्रत्येकाच्या जीवनात “दिव्यरूपी प्रकाश” असावा — तो ज्ञानाचा, विवेकाचा, आणि मार्गदर्शनाचा. ही कविता आपल्याला अंधकाराकडे दुर्लक्ष करून प्रकाशाच्या दिशेने जाण्याची प्रेरणा देते.

                    शेवटी, कवीची तळमळ हीच असते की — संपूर्ण जग हा प्रकाश अनुभवो, त्याचं तेज प्रत्येकाच्या जीवनात नांदो, आणि आपण सर्वजण त्या प्रकाशाचे वाहक बनावं.

 

Leave a Comment