“अपूर्ण प्रेम: एक हृदयस्पर्शी मराठी कविता विरहाच्या भावना सांगणारी”

“अपूर्ण प्रेम”

🌸 प्रस्तावना:

                  प्रेम ही मानवी भावना केवळ हृदयातच नव्हे, तर संपूर्ण अस्तित्वात खोलवर रुजलेली असते. ही कविता एका प्रेमवीराचे भावविश्व उलगडते, जिथे त्याचे प्रेम अपूर्ण राहिले आहे, पण त्याची तीव्रता, निष्ठा आणि समर्पण अजूनही शाबूत आहे. कविता प्रेम, विरह, व्याकुळता आणि स्वतःच्या भावनांची प्रामाणिक अभिव्यक्ती यांची एक सुंदर साहित्यिक गुंफण आहे.

 सखे हा जीवनाचा पहाड
 कसा पार करू तुझ्याविना
 दिलीस प्रेमाची सावली
 न हलविता हदयाची तार
 
          तुझे अश्रु हे माझे प्राण
          हे महित असताना सुद्धा
          वर्तुळातील दोन अक्षरांचा
          विचार केली नाहीस प्रेमाचा
 
 मी निरागस फुलपाखरु
 तु गुलाब, मोगरा न उमललीस
 तर घेऊ कोठून
 प्रेमाचा रसास्वाद
 
           पहाड म्हणून विश्रांती घेणार नाही
           तुझ माझ्यावर प्रेम आहे जिवापाड
           ठेच लागली तरी
           सांगायला विसरणार नाही.
 
समजले प्रेम म्हणजे काय
तुझ्या वीना मी अपूर्ण आहे
नदीला वाहता येत नसेल तर
तिला नदी म्हणता येईल काय
 
             समजले होते पण उमजले  नव्हते
             तुच माझ्या हदयातील कल्पकता
             किती-किती विचारु तुला
             पानावलेल्या नेत्रातील अश्रुंची सुचना
 
 तुझ्यातले माझ्यातले
 प्रेम आहे कंसातले
 तुझ्याविना कंसाबाहेर जगणे
 मला मरणाच्या खुशीतले
 
            खळखळणाऱ्या झऱ्याप्रमाणे हसतेस
            गरजणाऱ्या   मेघाप्रमाणे  बरसतेस
            हरिणीवाने  तुरुतुरु  धावतेस
            हदयातील  भावनांना  हेरावतेस का
 
कधी सिंहाप्रमाणे  गुरगुरतेस
कधी  गजाप्रमाणे  डुलडुलतेस
कधी मुनिप्रमाणे  स्थिरावतेस
माझ्या भावनांना तुच्छ लेखतेस का
 
               समुद्राला भरती-ओहोटी  यावी
               हदयातील भावनांना कल्पकता यावी
               मळयात गुलाबांचा बहार यावा
               हदयात तुझाच चेहरा मुद्रित व्हावा
 
 इथे फुल आहे जाईचे
 त्यात प्रेम आहे सुगंधाचे
 ईथे  रूप आहे स्वप्नसुंदरीचे
 तुझ्यासंगे नशेत जगण्याचे.

 

🌿 अर्थ (स्पष्टीकरण):

                  कवितेचा प्रवास एखाद्या भावनिक गिरिकंदरात फिरण्यासारखा आहे. सुरुवातीला कवी जीवनाच्या वाटचालीत सखीशिवाय असहायतेची भावना व्यक्त करतो. प्रेम म्हणजे फक्त साथ नव्हे, तर ती सावलीसुद्धा आहे जी हदयाला थरथरवते.

  • “वर्तुळातील दोन अक्षरांचा…” या ओळीत ‘हो’ किंवा ‘ना’ सारख्या छोट्या शब्दांमध्येही किती मोठा अर्थ असतो, हे दाखवले आहे. त्या दोन अक्षरांतून प्रेमाचा स्वीकार किंवा नकार दोन्ही असतो.

  • “मी निरागस फुलपाखरु…” या भागात स्वतःच्या निरागसतेचा उल्लेख करून प्रेमातून न उमललेल्या फुलांची हतबलता प्रकट केली आहे.

  • प्रेम हे वाटचाल आहे, कुठलीही विश्रांती न घेता पुढे जाणे म्हणजेच खरे प्रेम. जरी ठेच लागत असेल, तरी ती भावना मनात कायम ठेवली जाते.

  • “नदीला वाहता येत नसेल तर…” यामधून प्रेमाच्या मूळ स्वभावाची, म्हणजे सतत वाहत राहणारी भावना, ती नसल्यास प्रेमच नसेल – अशी गूढ, पण खोल भावना व्यक्त केली आहे.

  • शेवटी कवी त्या व्यक्तीच्या रूपवती, नखरेल, आणि बदलत्या स्वभावांचे विविध उपमा वापरून वर्णन करतो – कधी झऱ्यासारखी हसणारी, कधी मेघासारखी बरसणारी, तर कधी सिंहासारखी रौद्र रूप घेणारी. त्याच्या हदयात मात्र एकच इच्छा आहे – तिच्या आठवणींमध्ये जगण्याची.

🌺 निष्कर्ष:

               ही कविता प्रेमाची एक अतिशय सजीव, खोल आणि हळुवार अभिव्यक्ती आहे. इथे प्रेम केवळ आकर्षण नाही, तर जीवनाचा श्वास आहे. विरह असूनही, त्या प्रेमावरचा विश्वास आणि त्याच्यासाठी केलेलं समर्पण हेच या कवितेचं सार आहे.
ही कविता सांगते – प्रेम अपूर्ण राहू शकतं, पण त्याचं अस्तित्व संपूर्ण जगण्याला अर्थ देऊन जातं.

 

Leave a Comment